Aanbestedingsregels

Wilt u een opdracht voor de overheid doen? Dan moet u meedoen aan een aanbesteding. De overheid maakt de opdracht bekend en bedrijven die de opdracht willen, schrijven zich in op de aanbesteding. Overheden in de EU moeten zich houden aan de aanbestedingsregels.

Bekijk ook het stappenplan meedoen aan een nationale of Europese aanbesteding.

Voor welke opdrachten geldt een aanbesteding?

Een overheidsorganisatie moet aanbesteden als ze leveringen, diensten en werken wil inkopen. Bijvoorbeeld:

• kantoorspullen, interieur, computers en smartphones (leveringen)
• beveiliging en schoonmaak (diensten)
• wegen aanleggen of kantoren bouwen (werken)

Wie moet aanbesteden?

Overheden in de Europese Unie (EU) moeten aanbesteden. Dit staat in Europese richtlijnen. Deze richtlijnen zijn in Nederland omgezet in de Aanbestedingswet 2012. Deze overheden moeten inkopen via een aanbesteding:

• Rijksoverheid (ministeries), gemeenten, provincies en waterschappen
• publiekrechtelijke instellingen (zoals universiteiten en scholen)
• bedrijven uit speciale sectoren, bijvoorbeeld drinkwaterbedrijven, energiebedrijven, de NS en Schiphol
• Ook een samenwerkingsverband van overheden of publiekrechtelijke instellingen moet aanbesteden.

Basisregels (beginselen) bij een aanbesteding

De overheid moet zich bij een aanbesteding aan een aantal regels houden. De basisregels (beginselen) bij een aanbesteding zijn:

• De overheid mag ondernemers niet anders behandelen op basis van hun vestigingsplaats (non-discriminatie).
• De overheid moet bedrijven die meedoen aan een aanbesteding objectief en gelijk behandelen en iedereen moet dezelfde informatie krijgen over de opdracht en de aanbestedingsprocedure (gelijke behandeling).
• Het moet voor iedereen vooraf duidelijk zijn hoe de aanbestedingsprocedure verloopt en welke eisen er zijn (transparantie).
• De eisen in een aanbesteding moeten in verhouding staan tot de soort en hoe groot de opdracht en de grootte (proportionaliteit).

Meedoen aan een aanbesteding

U kunt meedoen aan verschillende soorten aanbestedingen:

• Een nationale openbare of onderhandse aanbesteding van opdrachten onder een bepaalde drempelwaarde.
• Een Europese aanbesteding van opdrachten boven een bepaald bedrag (drempelwaarde). Bijvoorbeeld voor een opdracht voor een overheid in een ander EU-land. Of een opdracht in Nederland waar ook bedrijven uit de EU meedoen aan de aanbesteding. Er zijn verschillende Europese aanbestedingsprocedures.

Bekijk het stappenplan meedoen aan een nationale of Europese aanbesteding.

Klacht over aanbesteding

Vindt u dat een overheidsorganisatie zich niet aan de aanbestedingsregels houdt? Of vindt u dat u niet goed wordt behandeld? U kunt tijdens de aanbestedingen een vraag stellen of een voorstel doen. De overheidsorganisatie reageert hierop in de Nota van Inlichtingen. Komt u er daarna niet uit, dan kunt u een klacht indienen bij de overheidsorganisatie die de aanbesteding doet.

Bent u niet tevreden over de afhandeling van uw klacht? Dan kunt u een klacht indienen bij de Commissie van Aanbestedingsexperts (CvAE). De Commissie geeft dan onafhankelijk (niet-bindend) advies.

Tegenwerking buiten de EU

Doet u mee met een aanbesteding in een land buiten de EU (derde land) en en krijgt u daar moeilijk toegang tot de aanbestedingsmarkt? Gelden er bijvoorbeeld regels waardoor u geen of weinig kans maakt om de opdracht te krijgen? U kunt dan een klacht indienen bij de Europese Commissie (EC) via het IPI-klachtenformulier. IPI staat voor International Procurement Instrument (in het Nederlands Instrument voor Internationale Overheidsopdrachten, IIO).

Als u een klacht indient, kan de EC na onderzoek een IPI-maatregel opleggen aan bepaalde ondernemingen uit het derde land. Deze IPI-maatregelen staan in de Official Journal of the European Union. Europese aanbestedingen kunnen voor ondernemingen met een IPI-maatregel onaantrekkelijker worden. In het ergste geval kan een onderneming met een IPI-maatregel niet meedoen aan een Europese aanbesteding.

Buitenlandse overheidssubsidie melden

Gaat u meedoen aan een grote Europese aanbesteding met een opdrachtwaarde van minstens € 250 miljoen? U moet bij de aanbestedende dienst melden of u en uw hoofdonderaannemers en hoofdleveranciers buitenlandse overheidssubsidie hebben gekregen in de afgelopen 3 jaar. U moet ook melden wanneer u de subsidie heeft gekregen en hoeveel subsidie u heeft gekregen. Dit moet volgens de Verordening buitenlandse subsidies (Foreign Subsidies Regulation, FSR). De aanbestedende dienst moet deze melding doorsturen aan de Europese Commissie (EC). De EC kan onderzoeken of u zo oneerlijke voordelen heeft en daarmee de Europese interne markt verstoort (marktverstoring). Als dat zo is, kan de EC de aanbestedende dienst verbieden om aan u de opdracht te geven.