Europese concurrentieregels voor digitale platforms (DMA)
Er zijn nieuwe Europese concurrentieregels voor de allergrootste digitale platforms. Deze staan in de Digital Markets Acts (DMA). De nieuwe regels bieden meer bescherming voor bedrijven en consumenten die de platforms gebruiken. Lees wat dit betekent voor ondernemers.
Wat is de Digital Markets Act (DMA)?
De Digital Markets Act (DMA) is een Europese wet. Het doel van de wet is om ondernemers en consumenten te beschermen. En te zorgen voor meer concurrentie op digitale markten. De regels van de DMA gelden voor de allergrootste digitale platforms wereldwijd waar ondernemers en consumenten bijna niet meer omheen kunnen. De Europese Commissie heeft bepaald dat dit Alphabet, Amazon, Apple, ByteDance, Meta en Microsoft zijn. Deze platforms kunnen u helpen om veel klanten te bereiken voor uw producten of diensten. Het kan zijn dat u daardoor niet meer zonder deze platforms kunt. Deze platforms heten ook wel poortwachters.
Wat is een poortwachter?
Een platform is poortwachter als het aan deze drie voorwaarden voldoet:
- Het heeft een sterke positie op de Europese interne markt.
- Het levert een kernplatformdienst (bijvoorbeeld een zoekmachine, videoplatform, appstore, webbrowser, besturingssysteem, online advertentiedienst of sociaal netwerk).
- Het heeft al langer een sterke positie op de markt.
De Europese Commissie bepaalt welke platforms aan deze drie voorwaarden voldoen. Zij kan dat op twee manieren doen: op basis van cijfers en op basis van onderzoek. Daarbij kijkt de Europese Commissie bijvoorbeeld naar de marktwaarde of omzet. En naar het aantal gebruikers en de hoeveelheid data die het platform heeft. De Europese Commissie kijkt ook naar het aantal jaar dat het platform de marktwaarde of het aantal gebruikers heeft. Poortwachters hebben 6 maanden de tijd om te voldoen aan de regels uit de DMA.
Waarom is de Digital Markets Act nodig?
Ondernemers en consumenten hebben steeds vaker grote platforms nodig. Bijvoorbeeld om producten te verkopen of te kopen. De platforms kunnen gebruik maken van die situatie. En oneerlijke voorwaarden eisen. U kunt daardoor ook minder makkelijk concurreren met deze grote platforms. Door de DMA hebben platforms minder macht en zijn ondernemers en consumenten beter beschermd.
Wat merkt u van de Digital Markets Act?
Er zijn verschillende regels waar poortwachters zich aan moeten houden die uw positie verbeteren. Dit betekent voor u dat de markt eerlijker wordt. U heeft betere kansen met uw bedrijf.
Enkele voorbeelden van wat poortwachters moeten doen:
- Eerlijke voorwaarden bieden aan ondernemers wanneer zij apps in de appstore aanbieden.
- Ondernemers op aanvraag gratis toegang geven tot hun eigen data (ook klantgegevens).
- Ondernemers toegang geven tot gegevens over hoe goed hun advertenties het doen op het platform.
- Zorgen dat bijvoorbeeld apps en betaaldiensten van ondernemers kunnen aansluiten op en samenwerken (interoperabel zijn) met het besturingssysteem en de hardware van de poortwachter.
Enkele voorbeelden van wat poortwachters niet mogen doen:
- Ondernemers verbieden om producten of diensten op hun eigen website of een ander platform voor een lagere prijs aan te bieden. Of met betere voorwaarden. Dit heet ook wel een pariteitsclausule.
- Eigen producten en diensten voortrekken of beter behandelen dan vergelijkbare producten of diensten van ondernemers in de zoekresultaten.
- Ondernemers verplichten om bepaalde aanvullende diensten te gebruiken, zoals het gebruik van de betaaldienst van de poortwachter bij aankopen in apps.
- Gegevens die het platform van ondernemers verzamelt met de ene dienst, gebruiken in concurrentie met die ondernemer bij een andere dienst. Bijvoorbeeld bij digitale advertenties.
- Ondernemers tegenhouden om buiten de appstore om te communiceren met klanten en abonnementen aan te bieden.
Bekijk hier de video over de Digital Markets Act (DMA).
Toezicht op de Digital Markets Act
De Europese Commissie controleert of platforms zich houden aan de Digital Markets Act. De Europese Commissie neemt alle belangrijke besluiten over poortwachters en kan boetes opleggen. Zij kan ook extra maatregelen nemen als platforms zich vaker niet aan de regels houden. Nationale toezichthouders werken samen met de Europese Commissie bij de controle op de DMA. In Nederland is dit de Autoriteit Consument & Markt (ACM).
De ACM kan op dit moment niet zelf onderzoek doen naar klachten. De toezichthouder kan wel meldingen aan de Europese Commissie doorgeven. De Minister van Economische Zaken en Klimaat heeft een wetsvoorstel geschreven dat binnenkort naar de Eerste en Tweede Kamer gaat. Zodra het voorstel is goedgekeurd, kan de ACM zelf onderzoeken starten voor de DMA. Naar verwachting zal dit in de loop van 2024 zijn.
Klachten over platforms
Heeft u een klacht over een digitaal platform (poortwachter)? Dan kunt u dit melden bij de Europese Commissie en de ACM. U kunt hiervoor gebruik maken van het tipformulier van de ACM. Deze klachten gebruikt de Europese Commissie om onderzoek te doen.
Meer regels voor digitale markten
Er komen steeds meer regels voor digitale markten die belangrijk zijn voor ondernemers. Hieronder staan andere regels die misschien voor u belangrijk (gaan) zijn:
De DSA bestaat uit regels over de aansprakelijkheid en verantwoordelijkheid van online tussenhandelsdiensten (bijvoorbeeld internetaanbieders en online platforms). Deze regels gelden voor de hele Europese Unie. Sinds 25 augustus 2023 geldt de DSA al voor de 19 allergrootste platforms en zoekmachines. Vanaf 17 februari 2024 geldt de DSA voor alle digitale diensten en platforms die hun diensten aanbieden in de EU
De DGA bestaat uit regels voor het delen van data op een betrouwbare manier door overheden. Dat gebeurt via databemiddelingsdiensten. Dat is een neutrale tussenpersoon die datadeling mogelijk maakt.
De DA wil het gebruik van data aanmoedigen. En zorgen dat de opbrengst uit data eerlijker verdeeld wordt over de partijen die meedoen aan de data-economie.
De AI-verordening moet ervoor zorgen dat de AI-systemen die in de Europese Unie gebruikt worden veilig zijn. En dat ze de rechten en waarden van de Europese Unie respecteren.
P2B beschermt ondernemers die zaken doen met platforms. Deze regels verplichten platforms om ondernemers duidelijke informatie te geven. Bijvoorbeeld over de manier waarop zoekresultaten worden geordend op een platform.
Download de infographic 'Wie zijn poortwachters?'
Download de infographic 'Regels voor poortwachters?'
