Verlofregelingen voor werknemers

Gepubliceerd door:
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)
Gecontroleerd 4 sep 2022
4 min lezen
English version

Uw werknemers kunnen verschillende verlofregelingen gebruiken. Sommige verlofregelingen zijn in de wet geregeld: wettelijk verlof. Niet wettelijk verlof (buitengewoon of bijzonder verlof) staat in de cao, de arbeidsovereenkomst of uw bedrijfsreglement. U kunt ook individuele afspraken maken met uw werknemer over verlof.

Wettelijke verlofregelingen

Iedere werknemer heeft recht op wettelijk verlof. Deze wettelijke verlofregelingen staan in de Wet arbeid en zorg:

  • zwangerschapsverlof en bevallingsverlof
  • geboorteverlof (kraamverlof, partnerverlof)
  • ouderschapsverlof
  • adoptieverlof of pleegzorgverlof
  • kortdurend en langdurend zorgverlof
  • calamiteitenverlof en kort verzuimverlof

Zwangerschapsverlof en bevallingsverlof

Uw zwangere werknemer heeft recht op 6 weken zwangerschapsverlof (voor de bevalling) en ten minste 10 weken bevallingsverlof (na de bevalling). In totaal heeft uw werknemer recht op ten minste 16 weken verlof. Als de baby voor het verlof wordt geboren, gaan de 16 weken in op de dag na de geboorte.

Is uw werknemer zwanger van een meerling? Dan heeft zij recht op minimaal 20 weken zwangerschaps- en bevallingsverlof.

Wordt de baby tijdens het bevallingsverlof in het ziekenhuis opgenomen? Dan heeft uw werknemer nog recht op 10 weken (extra) bevallingsverlof nadat de baby uit het ziekenhuis komt. Overlijdt de moeder bij de geboorte van het kind? Dan kan de partner van de moeder het bevallingsverlof van de moeder overnemen.

Verlof voor zwangerschapsonderzoek

Uw werknemer heeft recht op verlof als zij onder werktijd een zwangerschapscontrole heeft. Uw werknemer hoeft geen vakantie-uren op te nemen en het loon wordt doorbetaald. Dit staat in de Arbeidstijdenwet.

Zwangerschapsuitkering aanvragen

U betaalt tijdens het zwangerschaps- en bevallingsverlof het loon aan de werknemer door. U krijgt van UWV een uitkering. U moet daarvoor een zwangerschapsuitkering aanvragen bij UWV.

Zwangerschapsverlof voor zelfstandige

Bent u zelfstandig ondernemer en zwanger? Dan heeft u recht op de zwangerschapsuitkering voor zelfstandigen (ZEZ) tijdens uw zwangerschap en na de bevalling. U kunt de ZEZ-uitkering online aanvragen via Mijn UWV. U doet de aanvraag vanaf 24 weken zwangerschap en uiterlijk 2 weken voor u zwangerschapsverlof.

Geboorteverlof (kraamverlof, partnerverlof)

Uw werknemer heeft recht op 1 werkweek geboorteverlof als zijn of haar partner net bevallen is. Dit wordt ook wel kraamverlof of partnerverlof genoemd. Tijdens dit verlof moet u 100% van het salaris doorbetalen.

Aanvullend geboorteverlof

Partners kunnen tot 5 werkweken extra geboorteverlof opnemen. U kunt hiervoor bij UWV de uitkering voor aanvullend geboorteverlof aanvragen voor uw werknemer. De uitkering is 70% van het dagloon. UWV betaalt de uitkering aan u of aan de werknemer.

Uw werknemer moet eerst de standaard week geboorteverlof opnemen. Uw werknemer moet het partnerverlof binnen 6 maanden na de geboorte van het kind opnemen. Hij moet dat 4 weken voordat het verlof ingaat aan u laten weten via een brief of e-mail.

U kunt tot 2 weken voordat uw werknemer met geboorteverlof wil gaan het verlof nog veranderen. Dat mag alleen bij een zwaarwegend bedrijfs- of dienstbelang.

Ouderschapsverlof

Werknemers met kinderen tot 8 jaar hebben het recht op ouderschapsverlof. Dit geldt ook voor stiefouders, pleegouders en adoptieouders. Het ouderschapsverlof is maximaal 26 keer het aantal uren dat uw werknemer per week werkt.

De eerste 9 weken van het ouderschapsverlof, is betaald. U kunt hiervoor de uitkering betaald ouderschapsverlof (WAZO-uitkering) aanvragen voor uw werknemer. Uw werknemer moet het betaalde ouderschapsverlof opnemen in het 1e levensjaar van het kind of in het eerste jaar na de adoptie. De uitkering is 70% van het dagloon van uw medewerker. Het kan zijn dat in de cao of arbeidsovereenkomst is geregeld dat u de uitkering betaald ouderschapsverlof aanvult.

De rest van het ouderschapsverlof is onbetaald. Uw werknemer kan dit onbetaalde ouderschapsverlof flexibel opnemen tot het kind 8 jaar is.

Adoptieverlof en pleegzorgverlof

Werknemers die een kind adopteren of een pleegkind in huis nemen, hebben recht op adoptieverlof of pleegzorgverlof. Het verlof is voor beide ouders en duurt maximaal 6 weken. U kunt voor dit verlof een adoptie-uitkering of pleegzorguitkering aanvragen bij UWV voor uw werknemer. Uw werknemer vraagt adoptieverlof of pleegzorgverlof minimaal 3 weken van tevoren bij u aan. Uw werknemer mag het verlof verspreid opnemen. U mag dit niet weigeren, behalve als uw bedrijf ernstig in de problemen komt.

Kortdurend en langdurend zorgverlof

Uw werknemer kan kortdurend zorgverlof opnemen om iemand die ziek is of hulp nodig heeft te verzorgen. Uw werknemer moet de enige zijn die de zorg kan geven. Bijvoorbeeld zorg aan:

  • (klein)kinderen
  • partner
  • (groot)ouders
  • mensen die bij uw werknemer wonen
  • bekenden

Bij bekenden moet het logisch zijn dat uw werknemer de zorg moet geven. Tijdens het kortdurend zorgverlof betaalt u minimaal 70% van het salaris door.

Langdurend zorgverlof is om iemand te verzorgen die langere tijd ziek is of hulp nodig heeft. Tijdens langdurend zorgverlof hoeft u geen salaris door te betalen. Behalve als dat anders is afgesproken in de cao of het arbeidscontract. Uw werknemer moet langdurend zorgverlof 2 weken van tevoren schriftelijk bij u aanvragen. U mag om informatie vragen om het langdurig zorgverlof te beoordelen.

Calamiteitenverlof en ander kort verzuimverlof

Calamiteitenverlof of kort verzuimverlof is voor plotselinge privéproblemen. Een werknemer moet direct vrij nemen om bijvoorbeeld een ziek kind van school te halen. Of er overlijdt een direct familielid. U mag een redelijk verzoek om calamiteitenverlof niet weigeren. U moet het salaris tijdens het verlof doorbetalen. Calamiteitenverlof of kort verzuimverlof duurt zo lang als het nodig is om het dringende probleem op te lossen. U mag achteraf aan uw werknemer vragen om te laten zien dat het verlof nodig was.

Calamiteitenverlof en kort verzuimverlof zijn wettelijke verlofregelingen. Als er andere afspraken in de cao of in de regeling van de ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging staan, dan gelden deze afspraken.

Buitengewoon of bijzonder verlof

Buitengewoon of bijzonder verlof is bijvoorbeeld verlof voor een begrafenis van een familielid of het huwelijk van een familielid. Buitengewoon of bijzonder verlof is geen wettelijk verlof. Dit verlof is geregeld in de cao, uw bedrijfsregeling of in de arbeidsovereenkomst met uw werknemer. Daarin staat ook hoelang bijzonder verlof duurt en of u salaris doorbetaalt tijdens dit verlof. Andere voorbeelden van buitengewoon of bijzonder verlof zijn verlof voor:

  • een verhuizing
  • een ambtsjubileum
  • een doktersbezoek
  • een examen
  • activiteiten voor een vakbond

Onbetaald verlof

Werknemers kunnen in overleg met u voltijd of deeltijd onbetaald verlof opnemen. De arbeidsovereenkomst loopt tijdens het verlof door. Er bestaat geen wettelijk recht op onbetaald verlof. In de cao kunnen afspraken staan over onbetaald verlof.

Deze pagina is onderdeel van een kwaliteitsnetwerk van de Europese Unie

Dit artikel is gerelateerd aan:

Heeft u nog vragen?

Neem contact op met Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO)