Een bedrijf erven en voortzetten

Welke rechtsvorm heeft de onderneming?

De rechtsvorm van het bedrijf dat u erft, bepaalt onder andere wie er verantwoordelijk is voor schulden. Is het bedrijf een rechtspersoon? Dan bent u als erfgenaam meestal niet met uw eigen geld aansprakelijk voor schulden van het bedrijf. Is het bedrijf geen rechtspersoon? Dan kunt u wel privé aansprakelijk zijn voor schulden.

Controleer ook of de overledene overeenkomsten heeft afgesloten. Hierin kunnen extra afspraken staan. Bijvoorbeeld over de verdeling van het bedrijf bij meerdere erfgenamen.

Lees per rechtsvorm wat er gebeurt als u het bedrijf erft en wilt voortzetten:

Eenmanszaak

U erft direct alle bezittingen en schulden van het bedrijf. Een eenmanszaak kan ook personeel hebben. Bij overname van het bedrijf, neemt u dan ook het personeel over.

Besloten vennootschap (bv) en naamloze vennootschap (nv)

Erft u een bv of een nv? Dan krijgt u het aandeel van de overleden ondernemer. U wordt dan gedeeltelijk of volledig aandeelhouder van het bedrijf.

U wordt niet automatisch de bestuurder van het bedrijf. In de statuten van het bedrijf staat hoe het bestuur wordt geregeld bij een overname. Meestal kiezen de aandeelhouders tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) een nieuwe bestuurder. Het kan zijn dat u als aandeelhouder in de AVA kan stemmen wie de plek mag opvullen.

Vennootschap onder firma (vof), commanditaire vennootschap (cv) en maatschap

In een beding (afspraak) staat wat er moet gebeuren met het aandeel van een overleden vennoot of maat. Dit beding is meestal onderdeel van het vennootschaps- of maatschapscontract dat is opgesteld toen het bedrijf werd opgericht. De andere vennoten of maten blijven onderdeel van het bedrijf. In het beding staan afspraken over hoe zij het bedrijf moeten voortzetten.

Er zijn 4 soorten afspraken:

Stichting en vereniging

Stichtingen en verenigingen hebben geen aandelen. Was de overledene de bestuurder van een stichting of vereniging? Dan staat in de statuten wie het bestuur overneemt. Of wie daarover mag beslissen. Is het onduidelijk wie het bestuur over mag nemen? Dan kunt u als erfgenaam aan de rechter vragen om een nieuwe bestuurder aan te wijzen. Omdat de stichting en vereniging rechtspersonen zijn, blijven de bezittingen van de stichting of de vereniging.

Aangifte erfbelasting doen

U moet erfbelasting betalen als u een erfenis krijgt. Ook als de erfenis een bedrijf is. U moet daarom aangifte erfbelasting doen. U krijgt binnen 4 maanden na het overlijden van de ondernemer een brief van de Belastingdienst. Daarin staat hoe en wanneer u de aangifte moet doen.

Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR-regeling)

Zet u het bedrijf voort? Dan kunt u de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) gebruiken. U betaalt dan minder of geen erfbelasting. U kunt via de BOR ook uitstel van betaling aanvragen.

Voorwaarden BOR

U moet de onderneming minimaal 5 jaar voortzetten. Stopt u eerder met het bedrijf? Dan moet u toch de erfbelasting betalen waar u met de BOR vrijstelling voor had.

Bekijk alle voorwaarden en voorbeelden van de Belastingdienst: Erfbelasting en schenkbelasting en de bedrijfsopvolgingsregeling (Hoofdstuk 1 en 2).

Neem contact op met de bank

U heeft toegang nodig tot de bankrekening van de onderneming om het bedrijf voort te kunnen zetten. Neem daarom contact op met de bank van de overledene. U heeft een verklaring van erfrecht van uw notaris nodig. Hiermee bewijst u aan de bank dat u officieel beslissingen mag nemen over de bezittingen van de overledene. Zoals de tegoeden op betaalkaarten, creditcards en internetbankieren.

Werknemers behouden rechten

Heeft het bedrijf personeel in dienst? Werknemers houden hun rechten en plichten. U mag niets wijzigen in hun arbeidsvoorwaarden, contracten of in de cao. U mag ook geen personeel ontslaan.

U moet de Belastingdienst laten weten dat u personeel overneemt. Vul hiervoor het formulier Melding Loonheffingen Overdracht van activiteiten in. Wordt u door de overname voor de eerste keer werkgever? Dan moet u dit ook melden bij de Belastingdienst.

Controleer lopende contracten

Controleer alle voorwaarden en afspraken van lopende contracten. Zo kunt u beoordelen of u deze wilt overnemen of beëindigen.

Bijvoorbeeld:

• Huurcontract: onderzoek of u het huurcontract kunt overnemen.
• Afspraken met leveranciers en afnemers.
• Afspraken over bedrijfsverzekeringen.
• Abonnementen (bijvoorbeeld tijdschriften, telefoon en internet, glazenwasser, fruit- of bloemenservice).
• Leaseauto: van een leaseauto op naam van het bedrijf kunt u het contract soms overnemen.
• Auto in eigendom: lees hoe u een kenteken overschrijft.

Neem het beheer van de bedrijfsadministratie over

U bent wettelijk verplicht een administratie bij te houden en te bewaren. Controleer deze onderdelen:

• Maakt de onderneming gebruik van een boekhouder, jurist, of (belasting)adviseur? Neem contact op met hen. Zij kunnen u adviseren.
• Check de lopende bestellingen en uitstaande rekeningen. Neem op tijd contact op met klanten en leveranciers.
• Doe btw-aangifte.
• Controleer of er schulden zijn die de onderneming nog moet afbetalen. En of er facturen zijn die nog niet zijn betaald.
• Zijn er lopende vergunningen? Check of deze op naam van de onderneming staan en wanneer ze verlengd moeten worden.
• Neem contact op met de bank over lopende leningen.
• Is er een bestand met klanten en leveranciers? Informeer ze allemaal over het overlijden van de vorige bestuurder of eigenaar. Laat ook weten dat u het bedrijf zal voortzetten.
• Zijn er al veranderingen in beleid bekend? Dan kunt u dat ook melden bij klanten en leveranciers.
• Controleer of er octrooien zijn op bedrijfsproducten. Een octrooi beschermt een uitvinding maximaal 20 jaar. U moet hier jaarlijks taksen (belastingen) voor betalen. Neem contact op met het Octrooicentrum Nederland (OCNL), onderdeel van RVO.

Neem contact op met de KVK Nabestaandendesk

Het regelen van erfzaken van een onderneming is ingewikkeld. De Nabestaandendesk ondersteunt nabestaanden bij het regelen van praktische zaken.