Een bedrijf erven en voortzetten

Welke rechtsvorm heeft de onderneming?

De rechtsvorm van het bedrijf dat u erft, bepaalt onder meer wie er verantwoordelijk is voor schulden. Is het bedrijf een rechtspersoon? Dan bent u als erfgenaam meestal niet met uw eigen geld aansprakelijk voor schulden van het bedrijf. Is het bedrijf geen rechtspersoon? Dan kunt u wel privé aansprakelijk zijn voor schulden.

Controleer ook of de overledene overeenkomsten heeft afgesloten. Hierin kunnen extra afspraken staan. Bijvoorbeeld over de verdeling van het bedrijf bij meerdere erfgenamen.

Lees per rechtsvorm wat er gebeurt als u het bedrijf erft en voort wilt zetten:

Eenmanszaak

U erft direct alle bezittingen en schulden van het bedrijf. Anders dan de naam doet vermoeden, kan een eenmanszaak ook personeel hebben. Bij overname van het bedrijf, neemt u dan ook het personeel over.

Besloten vennootschap (bv) en naamloze vennootschap (nv)

Erft u een bv of een nv? Dan krijgt u het aandeel van de overleden ondernemer. U wordt dan gedeeltelijk of volledig aandeelhouder van het bedrijf.

Let op: U wordt niet de bestuurder van het bedrijf. De opvolging is geregeld in de statuten van een bedrijf. Meestal kiezen de aandeelhouders tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders (AVA) een nieuwe bestuurder. Het kan zijn dat u als aandeelhouder in de AVA kan stemmen wie de plek mag opvullen.

Vennootschap onder firma (vof), commanditaire vennootschap (cv) en maatschap

In een beding (afspraak) staat wat er moet gebeuren met het aandeel van een overleden vennoot of maat. Dit beding is meestal onderdeel van het vennootschaps- of maatschapscontract dat is opgesteld toen het bedrijf werd opgericht. De andere vennoten of maten blijven onderdeel van het bedrijf. In het beding staan afspraken over hoe zij het bedrijf moeten voortzetten.

Er zijn 4 soorten afspraken:

Stichting en vereniging

Stichtingen en verenigingen hebben geen aandelen. Als de overledene bestuurder was van een stichting of vereniging, dan staat in de statuten wie het bestuur overneemt. Of wie daarover mag beslissen. Is dat niet het geval, dan kunt u als erfgenaam de rechter vragen om een nieuwe bestuurder aan te wijzen. Omdat de stichting en vereniging rechtspersonen zijn, blijven de bezittingen van de stichting en de vereniging.

Bedrijfsopvolgingsregeling (BOR)

Als u het bedrijf voortzet kunt u vrijstelling krijgen van erfbelasting. Deze regeling heet de bedrijfsopvolgingsregeling (BOR). U betaalt dan minder of geen erfbelasting. U moet de onderneming wel minimaal 5 jaar voortzetten. Doet u dat niet, dan betaalt u alsnog erfbelasting over het bedrijf. U kunt via de BOR ook uitstel van betaling aanvragen. U moet de onderneming dan wel 10 jaar voortzetten in plaats van 5 jaar.

BOR gebruiken

Om gebruik te maken van de BOR, moet u dit aangeven in uw belastingaangifte. 4 maanden na het overlijden van de ondernemer ontvangt u hierover een brief van de Belastingdienst. Daarin staat hoe u de BOR in uw aangifte zet.

Neem contact op met de bank

Om het bedrijf voort te kunnen zetten, heeft u toegang nodig tot de bankrekening van de onderneming. Neem daarom contact op met de bank van de overledene. De bank zal u vragen om een verklaring van erfrecht van uw notaris. Hiermee toont u aan dat u bevoegd bent om beslissingen te nemen. Alleen op die manier heeft de bankt zekerheid wie beslissingen mag nemen over bezittingen van de overledene. Zoals de tegoeden op betaalkaarten, creditcards en internetbankieren.

Werknemers behouden rechten

Als het bedrijf personeel in dienst heeft, behouden zij hun rechten en plichten. U mag niets wijzigen in hun arbeidsvoorwaarden, contracten of in de cao. U mag ook geen personeel ontslaan.

U moet de Belastingdienst laten weten dat u personeel overneemt. Vul hiervoor het formulier Melding Loonheffingen Overdracht van activiteiten in. Wordt u door de overname voor de eerste keer werkgever? Dan moet u dit ook melden bij de Belastingdienst.

Controleer lopende contracten

Controleer alle voorwaarden en afspraken van lopende contracten. Zo kunt u beoordelen of u deze wilt overnemen of wilt beëindigen.

Bijvoorbeeld:

• Huurcontract: onderzoek of u het huurcontract kunt overnemen.
• Afspraken met leveranciers en afnemers.
• Afspraken over bedrijfsverzekeringen.
• Abonnementen (tijdschriften, telefoon en internet, glazenwasser, fruit- of bloemenservice)
• Leaseauto: van een leaseauto op naam van het bedrijf kunt u het contract soms overnemen.
• Auto in eigendom: lees hoe u een kenteken overschrijft.

Neem het beheer van de bedrijfsadministratie over

U bent wettelijk verplicht een administratie bij te houden en te bewaren. Controleer deze zaken:

• Maakt de onderneming gebruik van een boekhouder, jurist, of (belasting)adviseur? Neem contact op met hen. Zij kunnen u adviseren.
• Check de lopende bestellingen en uitstaande rekeningen. Neem tijdig contact op met klanten en leveranciers.
• Doe btw-aangifte.
• Controleer of er schulden zijn die de onderneming nog moet afbetalen. En of er facturen zijn die nog niet zijn betaald.
• Zijn er lopende vergunningen? Check of deze op naam van de onderneming staan en wanneer ze verlengd moeten worden.
• Neem contact op met de bank over lopende leningen.
• Is er een bestand met klanten en leveranciers? Informeer ze allemaal over het overlijden van de vorige bestuurder of eigenaar. Laat ook weten dat u het bedrijf zal voortzetten.
• Zijn er al veranderingen in beleid bekend? Dan kunt u dat ook melden bij klanten en leveranciers.
• Controleer of er octrooien zijn op bedrijfsproducten. Een octrooi beschermt een uitvinding maximaal 20 jaar. U moet hier jaarlijks taksen (belastingen) voor betalen. Neem contact op met het Octrooicentrum Nederland (OCNL), onderdeel van RVO.

Neem contact op met de KVK Nabestaandendesk

Het regelen van erfzaken van een onderneming is ingewikkeld. De Nabestaandendesk ondersteunt nabestaanden bij het regelen van praktische zaken.