Stappenplan gastouder worden
Wilt u starten als gastouder en bent u minimaal 18 jaar? Lees hier met welke regels u te maken krijgt en hoe u zich voorbereidt. Dit stappenplan helpt u op weg.
1. Wel of niet inschrijven bij KVK
Als gastouder moet u zich inschrijven in het Handelsregister van KVK als u voldoet aan de voorwaarden om ondernemer te worden. U vangt kinderen op (levert een dienst), ontvangt hier een vergoeding per uur voor en doet zaken met andere mensen dan uw familie of vrienden.
Vangt u kinderen op van familie of vrienden en ontvangt u hier geen uurtarief voor? Bent u ook niet aangesloten bij een gastouderbureau? Dan ziet KVK u niet als ondernemer. U hoeft zich dan niet in te schrijven in het Handelsregister.
Na uw inschrijving bij KVK ontvangt de Belastingdienst automatisch uw gegevens en bericht over de start van uw nieuwe bedrijf. U hoeft uw bedrijf niet apart aan te melden bij de Belastingdienst.
2. Inschrijven bij een gastouderbureau
Als gastouder moet u zich inschrijven bij een gastouderbureau dat opgenomen is in het Landelijk Register Kinderopvang (LRK). U mag zich inschrijven bij meerdere bureaus, maar u mag geen gastouder zijn voor uw eigen bureau.
De regering werkt aan een aantal nieuwe regels. Bijvoorbeeld dat u zich nog bij maximaal 2 gastouderbureaus kunt aansluiten.
3. Inschrijven Landelijk Register Kinderopvang
Voordat u van start gaat als gastouder, moet u zich laten inschrijven in het Landelijk Register Kinderopvang. Dit doet het gastouderbureau voor u. Na de aanvraag controleert de GGD of uw opvang aan alle eisen voldoet. Als dit zo is, schrijft de gemeente uw kinderopvanglocatie in bij het LRK. Daarna kunt u beginnen.
4. Wettelijke eisen aan gastouders
Naast het aanvragen van een VOG heeft u als gastouder te maken met verschillende eisen en regels:
Check of u de juiste diploma’s heeft om als gastouder te mogen werken. Een overzicht van de opleidingseisen vindt u in de Wet Kinderopvang. Ook moet u in het bezit zijn van een geldig certificaat kinder-EHBO.
U werkt volgens het pedagogisch beleidsplan van het gastouderbureau. In het pedagogisch beleidsplan staat hoe u met de kinderen omgaat. U moet zich aan het plan houden.
U werkt volgens het veiligheids-en gezondheidsbeleid van het gastouderbureau. Hierin staat hoe u de kinderen binnen uw opvang beschermt tegen risico’s, zoals onveilige speel- of slaapplekken.
Is een kind betrokken bij een ernstige gebeurtenis? Meld dit vanaf 1 januari 2026 direct bij de GGD. Bijvoorbeeld als een kind in het ziekenhuis wordt opgenomen of is overleden. De ingangsdatum is nog niet definitief.
U werkt volgens de Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling. Vermoedt u dat een kind mishandeld wordt? Of te maken heeft met huiselijk geweld? Dan moet u de Meldcode gebruiken. Die beschrijft in 5 stappen wat u moet doen.
U spreekt Nederlands op uw gastouderopvang. U mag ook een Nederlandse streektaal spreken. Maar dan moet uw opvang gevestigd zijn in het gebied waar men de streektaal spreekt. U mag niet meertalig spreken, tenzij dat noodzakelijk is voor de kinderen. Dit is afhankelijk van de omstandigheden en welke taal de kinderen spreken. Het gastouderbureau moet een gedragscode opstellen met daarin een uitleg van deze omstandigheden en noodzaak.
U mag maximaal 6 kinderen opvangen per dag, in de leeftijd van 0 tot 10 jaar. Er zijn aanvullende regels voor de samenstelling van de leeftijden in uw groep. Heeft u zelf kinderen thuis in deze leeftijdscategorie? Dan moet u deze meetellen.
5. Eisen aan uw opvanglocatie
Start u een gastouderopvang in uw woning? Controleer of dit mag van uw gemeente. Zorg ook voor veilige opvang voor de kinderen:
Start u een bedrijf aan huis? Voor gastouders heet dit een aan huis gebonden beroep. Controleer of uw plannen passen in het omgevingsplan van uw gemeente. Het omgevingsplan kunt u bekijken via regels op de kaart bij het Omgevingsloket. Als het past binnen het omgevingsplan, moet u uw bedrijf aan huis melden bij uw gemeente. Past het niet binnen het omgevingsplan, dan moet u een omgevingsvergunning aanvragen. De gemeente neemt dan een beslissing.
Kijk ook wat er in uw huurovereenkomst of hypotheekovereenkomst staat en of u een opvanglocatie in uw woning mag starten. Via de vergunningcheck bij het Omgevingsloket checkt u of en welke vergunningen u nodig heeft.
De locatie waar u kinderen opvangt moet aan bepaalde eisen voldoen. Het gastouderbureau controleert elk jaar of u bijvoorbeeld een aparte slaapkamer heeft voor kinderen die jonger zijn dan 1,5 jaar. Ook mag er niet gerookt worden in uw woning en moeten er genoeg werkende rookmelders zijn.
Vanaf 1 januari 2025 wijzigen de veiligheidseisen voor speeltoestellen, kinderbedden en -boxen. Ook daarna moet u maatregelen blijven nemen zodat kinderen veilig op uw speeltoestellen kunnen spelen volgens de Wet Kinderopvang. Maar als gastouder hoeft u dan niet meer aan de veiligheidseisen uit de Warenwetbesluit attractie- en speeltoestellen te voldoen. De kinderbedden en -boxen in uw opvang moeten voldoen aan de algemene veiligheidseisen uit het Warenwetbesluit. Vanaf 1 januari 2025 hoeft u zich niet meer aan de ‘Warenwetregeling nadere eisen kinderbedden en -boxen kinderopvang’ te houden.
Samen met het gastouderbureau moet u elk jaar een risico-inventarisatie RI&E opstellen. Om de veiligheid en kwaliteit van de opvang te bewaken.
Voor uw gastouderopvang gelden dezelfde brandveiligheidseisen als voor uw eigen woning. U moet op elke verdieping een rookmelder hebben. Dit staat in het Bouwbesluit bouwwerken Leefomgeving. Een koolmonoxidemelder is niet verplicht, maar wel aan te raden.
Wilt u weten hoeveel opvanglocaties er zijn in uw regio? Check het met de KVK Bedrijventeller.
6. Regel uw belastingzaken
Over de winst uit uw bedrijf betaalt u inkomstenbelasting. Controleer met de OndernemersCheck of de Belastingdienst u ziet als ondernemer voor de inkomstenbelasting. Is dit het geval, dan doet u aangifte inkomstenbelasting als ondernemer en mag u gebruik maken van belastingvoordelen en startersregelingen. Ziet de Belastingdienst u niet als ondernemer voor de inkomstenbelasting? Dan moet u uw inkomen als gastouder opnemen in uw aangifte inkomstenbelasting als ‘inkomsten uit overig werk’.
Gastouderopvang is vrijgesteld van btw. Dit betekent dat u geen btw-aangifte hoeft te doen.
7. Administratie bijhouden
Als ondernemer moet u een administratie bijhouden en deze minimaal 7 jaar bewaren. Uw administratie is de basis voor uw belastingaangiften.
Bespreek met het gastouderbureau wat zij moeten vastleggen en voor u moeten bijhouden. Bijvoorbeeld alle ingeschreven opvangkinderen, schriftelijke overeenkomsten met ouders en gegevens voor de kinderopvangtoeslag.
8. Verzekeringen afsluiten
Als gastouder moet u verschillende verzekeringen hebben. U heeft een Bedrijfsaansprakelijkheidsverzekering (AVB) nodig. Vervoert u kinderen met een motorvoertuig? Dan heeft u ook een zakelijke Schadeverzekering Inzittenden nodig. Vraag uw gastouderbureau of brancheorganisatie welke verzekeringen u nog meer nodig heeft in uw situatie en welke verzekeringsmaatschappijen verzekeringen aan gastouders aanbieden.